Maandag 8 november behandelde de Tilburgse Gemeenteraad de begroting voor 2011 en de jaren daarna. De begroting is nu nog een voorstel van het college van burgemeester en wethouders en staat voor een belangrijk deel in het teken van een forse bezuinigingsoperatie. GroenLinks fractievoorzitter Paulus Oerlemans zou graag een andere koers zien. Hier zijn tekst.

Geachte voorzitter, dames en heren,

Een schoolbord? Een spiegel? Een busje zout? Waarmee kan ik u na 9 sprekers weer wakker krijgen? Iets drinken misschien… is uw glas half vol of half leeg?

Het kabinet koerst ons in maatschappelijk bruin en in financieel gitzwart weer. Innovatie, duurzaamheid en internationale samenwerking worden in de vriezer gezet, terwijl investeren in duurzaamheidsmaatregeken een bijdrage leveren aan het oplossen van de klimaat-, energie, voedsel- en economische crises. En dat terwijl we weten dat Nederland op het gebied van duurzaamheid al zo’n beetje het lelijkste eendje van Europa is.

De regering kiest er voor minstens 6 miljard in een JSF te stoppen en dit geld weg te halen bij lage inkomens.
Als de regering echt overlast en intimidatie wil aanpakken, moet ze gemeenten in staat stellen om aan de voorkant te werken aan vertrouwen en respect tussen mensen in buurten, i.p.v. denken dat je dat aan de achterkant met politie kunt oplossen. Dan is het te laat.
De regering kiepert steeds meer taken (bijv. jeugdzorg) over de schutting van de ge-meenten, zonder het geld voor die taken aan de gemeenten te geven.
De regering kiest ervoor nog meer asfalt aan te leggen, terwijl de trein en bus nòg duurder worden.

Oh ja… 1 positief puntje, ze willen ook transferia… zeggen ze… we zijn benieuwd…

Het is in deze tijd enorm belangrijk om met elkaar verder te kijken dan onze neus lang is. Juist nu moeten we aan een lange termijn-visie vasthouden, en niet korte termijn-hoppen. De wereld is groter dan Tilburg en Nederland. Navelstaarderij brengt ons alleen nòg verder in het slop.

Dus… op naar 2040, waarin we minder vastzitten aan ouderwetse grenzen, wanneer meer samenwerken, een leven lang leren, èn duurzaam handelen eindelijk vanzelfsprekend zijn. Juist dat àndere denken, GroenLinks denken, geeft zin in de toekomst.

Bij de bespreking van het coalitieakkoord (in april) heb ik u gezegd dat onze fractie meent dat het goed is voor Tilburgers dat GroenLinks voor de 5e aaneengesloten raadsperiode deelneemt aan het college. We hebben toen het akkoord, en doen dat nu weer met de begroting, gelegd langs onze ‘meetlatten’:

  • duurzaamheid;
  • zorg voor kwetsbare mensen;
  • en een stabiel en betrouwbaar bestuur.

Nee, wij zijn niet met àlles in deze begroting blij. Er zijn zaken bij waar we minder blij mee zijn en zelfs zaken waar we buikpijn van krijgen.
GroenLinks meent dat de overheid niet een bed is waar iedereen op mag rusten. In die zin is is het prima dat er een beroep gedaan wordt op de zelfwerkzaamheid van mensen en er niet overal gepampert wordt.
Uiteraard onder de strikte voorwaarde dat er een fatsoenlijk vangnet blijft voor men-sen die dat wel nodig hebben.
Er wordt door het kabinet echter zóveel geld weggehaald bij gemeenten dat we, al zouden we dat willen, onmogelijk alle ellende uit Den Haag kunnen verzachten.

Het zou het simpelste zijn om als GroenLinks dan aan de kant te gaan staan en te roepen dat het allemaal verschrikkelijk is dat er bezuinigd wordt. Natuurlijk vinden wij het erg dat er bezuinigd moet worden op zaken die belangrijk zijn. Zoals ik in april al zei, zou het coalitie-akkoord, en deze begroting, er een stuk beter uitzien als wíj 11 zetels zouden hebben.
Maar het gaat er om, zaken voor elkaar krijgen. In de politiek gaat het om het bij el-kaar brengen van verschillende belangen. Dat betekent dus per definitie het sluiten van compromissen. Geven en nemen. We zijn blij dat er een coalitie is, die het belang ziet van nú verschillen overbruggen.
Wij zien in bezuinigingen óók kansen. Kansen om opnieuw na te denken over nieuwe samenwerkingsmogelijkheden en verrassende partnerschappen.

We zijn blij dat duurzaamheid in de wereld van nu, gezien wordt als een 'vereiste'. We willen alles duurzaam doen.  Alleen zo kunnen we verantwoord omgaan met wat ons het dierbaarste is; de Tilburgers. Om dat nog beter te garanderen, dienen we daarover een motie in.

Een belangrijke bijdrage aan het milieu, maar ik zou het ook kunnen noemen bij werkgelegenheid, of woonlasten, is ons klimaatplan, dat we Tilburgers gaan helpen hun woning energiezuiniger te maken. We hebben al vaker gezegd dat op die manier een euro 3 keer werkt, voor de werkgelegenheid, voor het klimaat èn ook nog eens goed voor de portemonnee van de Tilburger. Groen werkt! Ook dit is zo’n licht-puntje, een krent in de pap.

Na wat 9 partijen al voor ons hebben gezegd, weet u al dat dit niet een hiep-hiep-hoera-begroting is. Het is de komende jaren vooral zaak om te vechten voor het behoud van zaken die belangrijk zijn.
Wij krijgen buikpijn van:

  • bezuinigingen op welzijn en cultuur omdat bijv. wijkcentra en bibliotheken bijdra-gen aan sociale stijging en het vestigingsklimaat;
  • bezuinigingen op toezicht Cruyff Courts en buurtbeheer, omdat die volgens ons bijdragen aan de leefbaarheid;
  • bezuinigingen op natuur en milieu en fietsbeleid, (we zijn overigens benieuwd naar de fietsmonitor);
  • ook krijgen we buikpijn van dat we, om nòg grotere financiële tegenvallers te voorkomen, niet anders kùnnen dan Willem II korting op de huur te geven (over de skybox bij Willem II dienen we een motie in);
  • En buikpijn van de te verwaarlozen OZB verhoging. De enige manier waarop we als gemeente de sterkste schouders de zwaarste lasten kunnen laten dragen, la-ten we geheel buiten beschouwing. Een gemiste kans. In volgende begrotingen zullen we daar voorstellen voor doen.

We zien in in de begroting, mede door de GroenLinks-inbreng, ook ‘krenten’:

  • armoedebeleid op 120% kunnen houden;
  • werk maken van energiezuiniger maken van bestaande particuliere bouw;
  • meer inzet op duurzame energie, o.a. in Spoorzone;
  • 6 miljoen voor nieuwbouw Traverse;
  • de WMO is structureel gefinancierd;
  • er komen extra maatregelen ter voorkomen van voortijdige schooluitval;
  • er is extra geld voor realisatie van groen in de gemeente;
  • we gaan aan de slag met revitalisering bedrijventerreinen i.p.v. alleen maar nieuwe aan te leggen. Wat ons betreft mag daar nog een tandje bij, waar we een motie over indienen;

Een open deur in de inleiding van de begroting: “het is nodig een goede balans aan te brengen tussen investeren/vernieuwen enerzijds en beheer/onderhoud anderzijds”. Na vette jaren is het nu van belang om het fundament van onze Tilburgse samenleving, waaronder essentiële voorzieningen voor mensen, te be- en onderhouden. Dus nu even geen nieuwe grote projecten zoals T-dome, maar investeren in mensen in plaats van in stenen. Als ik thuis minder geld heb, kan ik ook geen nieuwe schoenen kopen, maar moet ik ze laten repareren. Overigens is de onderhouds- en reparatie-sector economisch gezien óók razend interessant. Niet zo sexy voor wethouders, maar wel een stuk kostenefficiënter en ook nog eens veel duurzamer.

De begroting is ingedeeld in de thema’s sociale stijging, vestigingsklimaat, leefbaarheid en bestuur.
Bij sociale stijging valt ons op dat in de ambities het Tilburg Akkoord niet expliciet genoemd is, een belangrijk meerjarige afspraak. Ook is investeren in jeugd veel goedkoper dan later door politie/justitie maatschappelijke overlast achteraf proberen te dichten. Om onnodig geld uitgeven te voorkomen, dienen we een motie in over verplichte inburgering.

Ook bij vestigingsklimaat willen eerst kijken naar binden en houden (beheer dus) i.p.v. nieuwe schoenen kopen. Burgers en bedrijven die we hebben, willen we in Tilburg houden. Daartoe zijn betaalbare, energiezuinige woningen, voldoende groen en cultuur belangrijke factoren. Interessant is dat ook de Tilburgse ondernemers menen dat er niet teveel bezuinigd mag worden op cultuur.
Een aantrekkelijke stad betekent ook een stad niet vergeven is van uitlaatgassen en blik van auto´s maar waar je dus vooral met de fiets overal goed kunt komen en veilig kunt stallen. In de ambities missen we daar een doel over. We dienen 2 moties in over gladheidbestrijding.
Daarnaast zijn groen en cultuur belangrijke factoren zijn om in de gemeente te blijven en vooral ook factoren die de waarde van onroerend goed positief beïnvloeden. In die zin zijn we blij met de opgenomen post voor de uitvoering van de nota Groen. Afgesproken is dat we willen nadenken over een intergrale visie op de binnenstad. Het voorstel voor 9,5 ton dat er nu ligt, willen we echter breder maken, waarvoor we een motie hebben.

Bij Leefbaarheid neigt de inleiding op de begroting teveel naar de lekke achterkant, veiligheid te verschuiven. Laten we vooral zoveel als mogelijk is aan de voorkant blijven werken, daar leveren investeringen meer op. Investeren in jeugd blijft de beste garantie om er niet later, maatschappelijke overlast van de te krijgen.
En zoals ik vorige keer al zei, blijft er naast al het bezuinigingsgeweld, zo’n dikke 900 miljoen wèl op de begroting staan.

Dank u wel.

Paulus Oerlemans,
Fractievoorzitter GroenLinks Tilburg