Ook in moeilijke tijden… zin in de toekomst!
Lees de tekst van fractievoorzitter Paulus Oerlemans tijdens het het raadsdebat over de bijna 50 miljoen bezuinigingen in Tilburg.

Voorzitter, dames, heren,

Ik moet het kwijt, eerst even klagen… Bij de begroting 2011 meldde ik dat het kabinet ons in maatschappelijk bruin, en financieel gitzwart weer, koerst. Geen investeringen in duurzaamheid, innovatie of internationale samenwerking. Wel JSF, nieuwe kerncentrales en auto-asfalt. En dat terwijl er fors bezuinigd wordt op het openbaar vervoer… onbegrijpelijk. Onverantwoord en niet uit te leggen, is de dreun die VVD/CDA en PVV nu uitdelen aan mensen aan de onderkant van de samenleving. Terwijl wij trots zijn op hoe ons armoedebeleid is vormgegeven wordt verdere voortzetting daarvan verboden. Jarenlang heeft Tilburg extra werkgele-genheid in stand gehouden om met name de meest kwetsbaren, zoals ID’ers, maatschappelijk zinvol werk te laten doen. Dit kabinet maakt het onmogelijk dat overeind te houden. Wèl worden we lastig gevallen met onzinnige ideeën zoals een wietpas, terwijl het aanpakken van de echte problemen achterwege gelaten wordt. 

Dit kabinet kiepert haar problemen over de schutting door fors te snijden op gemeentemiddelen. Lekker makkelijk… Daarmee worden wij, en iedere Tilburger de dupe van dit beleid. Dit kabinet legt de kosten van crisis neer bij kwetsbare mensen met de dunste portemonnee, schrijnend. En dat dan in deze tijd, de lokale VVD, ook nog eens voorstelt om geld uit te delen aan mensen met de dikste portemonnee, is ronduit stuitend.

Wij zijn vanzelfsprekend níét verantwoordelijk voor de keuzes die dit kabinet maakt. Dat er zó hard gesneden wordt in participatiegelden, in inburgering, in armoedebeleid. Dat zijn níét onze keuzes, maar die van VVD/CDA/PVV. Voorzitter, velen weten dat beschaving wordt afgemeten aan de omgang met kwetsbaren.     Klaar met klagen. 

Ik moest u dit vertellen om duidelijk te maken vanuit welk perspectief wij tegen voorliggend raadsvoorstel aankijken. Het heeft onze fractie immers heel wat hoofdbrekens en grijze haren gekost om verantwoordelijkheid te willen dragen voor dit zware pakket. Want, geklaagd hebbende, is en blijft het wèl onze taak om in Tilburg een sluitende begroting te maken. En een deel van de nu op te lossen begrotingsverschillen hebben óók te maken met Tilburgse keuzes, maar dat zijn onze eigen keuzes, daarvoor dragen wij wel graag verantwoordelijkheid. Want ja, wij kiezen er graag voor ons armoedebeleid structureel te maken. En ja, wij kiezen er graag voor ons duurzaamheidsbeleid structureel te maken. En ja, wij blijven kiezen voor oplossingen voor mensen in plaats van voor instituten. 

En ook nu… zin in de toekomst!

Het is immers onze opdracht om gegeven de Haagse kortingen, het hier vorm te geven op een manier die des Tilburgs is. Des Tilburgs is dat we oog hebben voor kwetsbare mensen, zonder al te veel getamboereer. Maar slim, sociaal en toekomstbestendig. Gedegen en duurzaam.

Dus natuurlijk willen wij graag meedenken en -sturen hoe de begroting weer sluitend gemaakt wordt. Zo hebben we gekeken naar de opdracht waar we voor staan. Ondanks alle tegenslag, perspectief bieden. Juist mensen aan de onderkant mogelijkheden bieden voor sociale stijging. Ook ‘des Tilburgs’ is om uit te gaan van de kracht van Tilburgers zèlf. Niet af te wachten tot iemand het voor jou komt doen, maar zèlf doen, wat je zelf kùnt of nodig vindt. Juist dat is de kracht van Tilburg geweest en zal het blijven. De mooiste initiatieven zijn in Tilburg bedacht door Tilburgers zelf, vaak tegen de stroming in. Ik noem bijv. Noorderligt/013, Hall of Fame en vele evenementen. De mooiste zijn vaak burgerinitiatieven. 

In die zin kunnen we ons vinden in een titel in het voorstel “Tilburg kan het aan”. Beseffend dat we ook nog in een voedsel en klimaat-crisis leven en dat we natuurlijk in een uitermate rijk land leven.

Deze forse en pijnlijke bezuinigingen zullen de creativiteit van Tilburg en de Tilburgers stevig prikkelen. Het zal mogelijk blijken met minder geld interessante, nieuwe ontwikkelingen mogelijk te maken. Ja, met minder of zelfs geen geld, zullen nieuwe samenwerkingsverbanden en nieuwe aanpakken tot stand komen. In die zin durven wij de stelling aan dat de bezuinigingen absoluut pijn gaan doen, maar ook nieuw perspectief bieden. Wat ons betreft kan daar een volgende keer ook aan gewerkt worden zònder de noodzaak van bezuinigingen. In november meldde ik u al: op naar 2040, waarin we minder vastzitten aan ouderwetse grenzen, wanneer meer samenwerken, een leven lang leren, èn duurzaam handelen eindelijk vanzelfsprekend zijn. Juist dat àndere denken, GroenLinks denken, geeft zin in de toekomst. 

Dan naar de invulling van het bezuinigingspakket.

Eerst een opmerking over het proces. Afgaande op de door Tilburgers meegegeven suggesties in de stadsdebatten, menen wij dat het college er in die ronde onvoldoende in is geslaagd Tilburg te laten beseffen wat de omvang is van de opgave waar we hier voor staan. Ook GroenLinks heeft zo’n bijeenkomst georganiseerd. Daar is echter snel duidelijk gemaakt dat we er met kleine of eenmalige zaken niet komen. Let wel, burgers valt hier niets te verwijten, wij menen dat het college beter haar best had moeten doen om Tilburgers de omvang van de bezuinigingen beter te laten beseffen. Zodat Tilburgers begrijpen dat zaken als bijv. een draaiend huis, geen substantiële bijdrage aan bezuinigingen zijn. 

Over de tekst van het raadsvoorstel willen wij zeggen dat die wat ons betreft ‘koud’ is. Wij hadden graag gezien dat daar meer gevoel in was gelegd voor de burgers en instellingen die getroffen worden. Het komt wat ons betreft tamelijk technisch theoretisch over. Ook wij menen dat het, soms met moeite, door de stad, haar burgers en de aanwezige bedrijven, gedragen kan worden. Maar gevoel en begrip uitstralen dat dit mensen hard raakt en dat ze tijd nodig hebben om te wennen aan een nieuwe situatie levert begrip op. Wat ons betreft kan het college daar het komend jaar mee aan de slag.

De bezuinigingen zijn veelomvattend, bijna alle terreinen leveren een bijdrage. Het is onmogelijk om op alles in te gaan, ik ga daarom slechts op een enkele in.

Zoals gezegd doen de Rijksbezuinigingen op arbeidsmarkt, re-integratie en armoede erg pijn. Sommigen lijken te vergeten dat het hier mensen betreft, mensen die extra ondersteuning nodig hebben en die zeer zinvol werk doen. Daarom hebben wij als GroenLinks extra aandacht gevraagd èn gekregen voor de ID’ers en de organisaties waar die mensen prachtig werk doen. Die uiterste inspanningsverplichting en de aandacht voor de ID-werkgevers is er omdat wij, GroenLinks, hebben meegepraat, voorstellen die verder gingen dan wat bijv. de PvdA wilde.

De ombuigingen in de WMO zijn volgens ons duurzaam en verantwoord. We hebben er samen, dus ook onze wethouder, hard aan gewerkt, dat er relatief weinig bezuinigd wordt op welzijn. De bezuiniging op cultuur vinden wij te verantwoorden. We vertrouwen erop dat het cultuurveld samenwerkt, zonder kleine partijen op te slokken. We hopen dat dat ook in de nieuwe kadernota cultuur naar voren komt.

GroenLinks kiest voor investeren in mensen i.p.v. in stenen, daarom kan wegenonderhoud best omlaag, waarbij eerst aandacht en prioriteit gegeven moet blijven worden aan lopen en fietsen. Ook horen we graag van het college of bij de huidige, minder grote bouwvolumes, de brug over de Piushaven noodzakelijk blijft. 

Kijkend naar inkomsten: dat we mensen die gebruik maken van Tilburgse diensten, dus ook de toerist, een bijdrage laten betalen, is zeer verdedigbaar. Dat er meer bij mensen met een dikkere portemonnee gehaald kan worden, is bekend. We zijn blij met een verhoging van de OZB, maar vinden dat die nog fors hoger had gekund. Lees onze column op TilburgZ er nog maar eens op na. Voor gemiddeld nog geen euro p.p. per maand (let wel, alleen door hen die het kunnen betalen!), zouden we veel bezuinigingen achterwege kunnen laten. 

Tenslotte 2 opmerkingen n.a.v. de krant van zaterdag. Jammer dat D66 zich op ons voorstel tijdens de voorbesprekingen, niet hard wilde maken voor meer OZB-verhoging en nu in de krant wel. Daarnaast daagde ik D66 1 jaar geleden uit ons te ‘verslaan’ op gebied van duurzaamheid. Ik daag u nu opnieuw uit uw woorden waar te maken. Het afgelopen jaar hebben we zowel van u als van uw wethouder erg weinig gezien op dit terrein.

Ik dank u voor uw aandacht.

Paulus Oerlemans